Browsing by Author "Mumin Emre Senol"

Now showing 1 - 3 of 3
  • No Thumbnail Available
    Item
    Kanalizasyon optimizasyonu için kısıt yönetimi mekanizmalarının karşılaştırılması
    (2024) Mustafa Erkan TURAN; Tulin Cetin; Mumin Emre Senol
    Bu çalışmanın amacı kanalizasyon hidrolik tasarım optimizasyonu probleminde en uygun kısıt yönetimi mekanizmasını araştırmaktır. Bu amaçla problemin çözümünde daha önce kullanılmamış olan Karahindiba Optimizasyon Algoritması kullanılmıştır. Ele alınan problem kısıtlı optimizasyon problemi olduğundan, problemin çözümünde kısıt yönetimi mekanizmalarına ihtiyaç duyulmaktadır. Çalışmada çeşitli kısıt yönetimi mekanizmalarının, algoritmanın performansı üzerindeki etkileri iki farklı boyuttaki kanalizasyon şebekesinde araştırılmıştır. Kullanılan kısıt yönetimi mekanizmaları statik ceza yöntemi, dinamik ceza yöntemi, olurlu çözümlerin üstünlüğü ile birleştirilmiş dinamik ceza yöntemi, üstel dinamik ceza yöntemi, olurlu çözümlerin üstünlüğü ile birleştirilmiş üstel dinamik ceza yöntemi, eklektik ceza yöntemi, uyarlanabilir ceza yöntemi ve ters tanjant yöntemidir. Performans ölçütü olarak çözüm kalitesi, çözüm süresi ve gelişme oranı ölçütleri kullanılmıştır. Ele alınan kısıt yönetimi mekanizmalarından en tutarlı sonuca sahip olan yöntem, uyarlanabilir ceza yöntemi olmuştur.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Şiddet-Süre-Frekans Bağıntıları için Ağırlıklı Süperpozisyon Çekme İtme Algoritmasında Farklı Kaotik Harita Performanslarının Karşılaştırılması
    (2024) Mumin Emre Senol; Mustafa Erkan TURAN; Tulin Cetin
    Bu çalışmada, Ağırlıklı Süper Pozisyon Çekme İtme (Weighted Superposition Attraction Repulsion, WSAR) algoritmasında kaotik haritaların literatürde ilk defa kullanılarak kaotik WSAR versiyonlarının geliştirilmesi ve algoritmanın performansına olan etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, standart WSAR algoritmasına ait adım fonksiyonu yerine 11 adet bir boyutlu kaotik haritaların kullanılmasıyla WSAR algoritmasının çeşitli kaotik versiyonları oluşturulmuştur. Yağmur suyu kanalizasyonu ve menfez gibi su yapılarının tasarım debilerinin belirlenmesinde kullanılan şiddet-süre-frekans (ŞSF) bağıntılarına ait parametrelerin belirlenmesi problemi ele alınmıştır. Toplamda 16 adet ŞSF bağıntılarına ait parametreler, İzmir meteoroloji istasyonunun verileri kullanılarak belirlenmiştir. Performans ölçütü olarak ortalama kare hata değeri (MSE) seçilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, ŞSF bağıntıları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farkın varlığı gözlemlenmiştir. Bu fark, belirli bir ŞSF bağıntısının kullanılmasının diğer ŞSF bağıntılarının kullanılmasına kıyasla algoritmanın performansı üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye sahip olduğunu ortaya koymuştur. Kaotik haritaların algoritmanın performansına etkisi incelendiğinde ise, bazı ŞSF bağıntılarında standart WSAR algoritmasının adım fonksiyonu yerine kaotik haritaların kullanılmasının algoritmanın performansı üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etki oluşturduğu görülmüştür.
  • No Thumbnail Available
    Item
    İZMİR İlinde Kurulacak Olan Bir Yeraltı Barajı için Uygun Lokasyonun MAIRCA ve EDAS Yöntemleri Kullanılarak Belirlenmesi
    (2025) M. Enes Akpınar; Mumin Emre Senol
    Yer altı barajı yer seçimi, su kaynaklarının sürdürülebilir şekilde kullanılmasını sağlamak amacıyla yeraltı suyunun depolanması ve yönetimi için yapılan barajların yer seçim sürecidir. Yer altı barajları, yeraltı suyunun doğal rezervuarları olan yeraltı su tabakalarını depolayarak, su kaynaklarının daha verimli ve etkin bir şekilde kullanılmasını sağlar. Özellikle küresel ısınma ile yer altı barajlarının öneminin arttığı gözlemlenmiştir. Özellikle kuraklığın olduğu dönemlerde, başta tarımsal sulama ve içme suyu ihtiyaçlarını karşılamak gibi birçok konuda hayati bir rol oynadığı bilinmektedir. Yer altı barajlarının inşası için çok fazla kriterin eş zamanlı olarak dikkate alınması gerekmektedir. Bu nedenle, inşa süreci bir seçim problemine dönüştürmektedir. Söz konusu seçim problemi ise, literatürde çok kriterli karar verme (ÇKKV) problemi olarak geçmektedir. Bu çalışmada, İzmir ilinde kurulacak bir yer altı barajı için yer seçim problemi ele alınmıştır. Ele alınan problemde, İzmir ilindeki ilçelerden oluşan beş farklı alternatif ve on farklı kriter yer almaktadır. Bu kriterler ve alternatifler karar vericiler tarafından belirlenmiştir. Çalışmada, kriterlerin ağırlıkları MAIRCA yöntemi ile belirlenmiş, alternatif konumların seçiminde ise EDAS yöntemi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda belirlenen alternatif ilçeler arasından Kınık ilçesi en uygun alternatif olarak belirlenmiştir.