Browsing by Author "Suat DONUK"
Now showing 1 - 4 of 4
Results Per Page
Sort Options
Item ŞERH-İ DU’Â-YI KADEH VE KADEH DUASI MAZMUNU(2012) Suat DONUKDivan edebiyatının temel unsurlarından biri mazmundur. Mazmunun tanımı hakkında cumhuriyetten günümüze kadar değişik fikirler ileri sürülmüştür. Genel kanı, mazmunun; bir olay, olgu veya durumun doğrudan değil de bazı ilgili kelimelerle şiire yerleştirilip, bu kelimelerin anlam katmanları yardımıyla sezdirilmesi, buldurulmaya çalışılmasıdır. Divan şiirinde geçen mazmunları sezmek, bulmak için Osmanlı toplumundaki bir aydının sahip olduğu bilimsel ve kültürel bilgilere vakıf olmak gerekir. Osmanlıların kültürel hayatlarındaki bilgilerden hareketle divan şiirinde geçen mazmunları açıklamak amacıyla Ahmet Talat Onay tarafından \"Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar ve İzahı\" isimli bir eser kaleme alınmıştır. Bu eserde yazar, \"Kadeh Duası\" maddesinde, Şiirlerimizde geçen \"kadeh duası\" tabirinin delalet ettiği mazmun tamamıyla anlaşılamamıştır. demektedir. Mazmunların izahı, divan şiirinin anlaşılması bakımından hayati önem arz ettiği için, bu çalışmada A. Talat Onay\"ın \"Anlaşılamamıştır.\" dediği kadeh duası mazmununun açıklanması amaçlanmıştır. Osmanlı kültür hayatından kalma el yazması eserler içerisinde \"Şerh-i Du\"â-yı Kadeh\" isimli bir risalenin çeşitli nüshaları bulunmaktadır. Bu risalenin farklı nüshalarındaki değişik anlatımlar kadeh duası mazmununu ihtiva eden beyitlerin çoğunu genel itibarla anlaşılır kılmaktadır. \"Kadeh Duası\" ifadesinin geçtiği başkaca beyitlerin izahını Osmanlı dini-sosyal hayatındaki geniş dua yelpazesinde ve divan şiirinin temel çatışmalarından \"rind-zâhid\" tiplerinde Çalışmanın başında mazmun kavramı üzerinde durulmuş, Şerh-i Du\"âyı Kadeh isimli konuyla alakalı eserin nüshalarının içeriği ve tahlili verilmiş, 142 divanın taranması neticesinde tespit edilen kadeh duası mazmununu içeren beyitler izah edilmiştirItem Cevrî ve nazm-ı niyâz mesnevisi(2013) Suat DONUK17. Yüzyıl, Osmanlı Devleti’nde kültürel ve sanatsal alanda zenginliğin devam ettiği son dönemdir. Zenginliğin son bulmaya yüz tuttuğu bu dönemde yetişen sanatçılardan biri Đbrahim Cevrî Çelebi’dir. Derviş Cevrî olarak da bilinen şâir, özellikle çok eser kaleme alması ve hattatlığı ile dönemin diğer sanatçılarından ayrılır. Onun yazdığı eserlerden biri de Nazm-ı Niyâz isimli 136 beyitlik mesnevisidir. Şeyh Vefâ hazretlerinin Rûz-nâme’sinin manzum bir şerhi olan bu mesnevinin kayıtlara geçen dört nüshası bulunmaktadır. Bu çalışmada Cevrî’nin Nazm-ı Niyâz isimli mesnevisinin, üç nüshanın karşılaştırılmasıyla elde edilmiş metni verilmiştir. Mesnevinin metni verilmeden önce Đbrahim Cevrî’nin hayatı hakkında ek bilgiler sunulmuştur. Mevzu’un tam olarak anlaşılması için söz konusu eserin şekil ve muhteva bakımından tahlili yapılmıştır. Metnin kurulmasında göz önünde bulundurulan hususlar maddelenerek Nazm-ı Niyâz mesnevisinin tenkitli metni verilmiştir.Item BİLİNMEYEN BİR ŞAİR: SU’ÂLÎ VE ŞİİRLERİ(2013) Suat DONUKKlasik Türk edebiyatı, kültür seviyesi yüksek bir zümre tarafından icra edildiği için sanatsal ve öğretici faaliyetlerini yazılı materyallere dönüştürmeyi amaçlayan bir edebiyattı. Nitekim bu edebiyata mensup sanatçılar şiirlerini bir kitapta toplamaya özen göstermişlerdir. Üstelik bu sanatçılar sadece sanatsal eserler değil bilgi içerikli metinler de kaleme alma gayesi taşıyorlardı. Bu nedenledir ki divan edebiyatı oldukça geniş bir biyografik kaynak kataloguna sahiptir. Bu edebiyatın envanterinde bulunan biyografik eserlerde sanatçıların pek çoğu hakkında bilgi bulmak mümkündür. Fakat mahalli kalma, popülerliği diğer şairlere nazaran az olma, resmi görev almama nedeniyle sahne gerisinde durma veya başka sebeplerle klasik Türk edebiyatı biyografik kaynaklarına geçmeyen bazı şairler bulunmaktadır. Bu şairlerden biri Su'âlî'dir. Bir edebiyatın mensuplarının çokluğu o edebiyatı kıymetli kılan unsurlardan biridir. Edebiyata mensup olmak ancak yazılı metinlere geçmekle olur. Bu bakımdan divan edebiyatına mensup sanatçılar hakkında araştırmalar yapıp bunları kayıt altına alarak onları tarih sayfalarında yok olmaktan kurtarmak oldukça önemlidir. Biz de bu çalışmada mecmua ve cönkleri taramak suretiyle tespit ettiğimiz Su'âlî'ye ait şiirleri inceleyerek bunlardan hareketle onun hayatı hakkında bilgilere ulaşmaya çalışacağız. Var olan şiirlerini çeşitli tablolar yardımıyla şekil ve muhteva bakımından tetkik edip edebi kişiliğine dair elde ettiğimiz verileri sunacağız. Sonuç bölümünde araştırmamızda meydana çıkan bilgi ve bulguları neticelendirmeye çalışacağız. Makalenin sonunda Su'âlî'nin mevcut şiirlerini, metni kurarken dikkat ettiğimiz hususlar ile birlikte, ilim âlemine sunacağızItem ÂŞIK ÇELEBİ'NİN ARAPÇA, NEV ÎZÂDE ATÂYÎ'NİN TÜRKÇE ŞAKÂİKU'N- NU MÂNİYYE ZEYLİNDEKİ ORTAK BİYOGRAFİLERİN MUKAYESESİ(2015) Suat DONUKBiyografi mühim bir edebî tür olup bunun Osmanlı sahası Türkedebiyatındaki karşılığı terceme-i hâldir. Şuara tezkirelerinden sonra Osmanlısahasının en yaygın terceme-i hâl örnekleri Şakāikun-nu mâniyye vezeyilleridir. Mevcut yazma eserlere göre Şakāikun-nu mâniyyeye yazılan ilkzeyil, Âşık Çelebinin Tetimmetüş-Şakāikun-nu mâniyye adlı Arapçaeseridir. Nev îzâde Atâyînin Hadâikul-hakāikfî Tekmiletiş-şakāikı Türkçekaleme alınan ilk Şakāik zeylidir. Âşık Çelebi ile Nev îzâde Atâyîzeyillerinde otuz dokuz ortak biyografi bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacıaynı şahısların farklı yazarlarca kaleme alınmış terceme-i hâllerininmukayesesi sayesinde tarihî metinlerde bilgi akışı, kaynak eserlerinyazarlarının güvenilirliği ve birbirinden istifade derecesi hususlarında çeşitliveriler elde etmektir.Bu çalışma bir giriş ve dört bölümden meydana gelmektedir. Girişbölümünde İslam telif geleneğinde biyografik metinlerin toplandığı eserlereverilen genel bir isim olan tabakāt türünün ve terceme-i hâlin Müslümantoplumlardaki tarihî seyrine yer verilmiştir. Giriş bölümünde üzerindedurulan hususlardan biri de Şakāik-ı Nu mâniyye geleneğinin gelişimidir. 1.Bölümde Âşık Çelebinin Tetimmetüş-Şakāikun-nu mâniyye si veNev îzâde Atâyînin Hadâikul-hakāik fî Tekmiletiş-şakāikı hakkındaayrıntılı malumat verilmiştir. Çalışmanın 2. Bölümünde iki eserdeki ortakbiyografilerin mukayese tabloları sıralanıp bu tablolar sayesinde elde edilenveriler özetlenmiştir. 3. Bölümde Âşık Çelebi zeylindeki bir biyografiTürkçeye çevrilmiş, tümel mukayese yapılabilmesi gayesiyle Atâyînineserindeki biçimiyle yan yana konularak verilmiştir. Son aşama olan 4.Bölümde çalışma neticesinde varılan sonuçlar açıklanmıştır.