Browsing by Author "Sultan ESER"

Now showing 1 - 3 of 3
  • No Thumbnail Available
    Item
    Perception of quality of life by a sample of Turkish older adults: WHOQOL-OLD project Turkish focus group results
    (2005) Erhan ESER; Cengiz Beyhan ÖZYURT; Sultan ESER; Caner FİDANER
    Amaç: Bu çalışmanın amacı bir sağlıkla ilgili genel yaşam kalitesi ölçeği olan Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Yaşlı Modülünün (WHOQOL-OLD) oluşturma sürecinde yaşlıların algılanan sağlık ve yaşlılıkla ilgili olarak önceden belirlenmiş alanlara ilişkin tutum ve düşüncelerini ortaya koymak, eksik kalan boyutlar ile ilgili önerileri almaktır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma, Avrupa Birliği 5 inci Çerçeve Programı tarafından desteklenen WHOQOL-OLD projesine katılan 23 merkezden biri olan Izmir merkezinin verileri üzerinde yürütülmüş niteliksel bir çalışmadır. Her bir merkez 6 odak grup gerçekleştirmiştir. Bunlardan dördü yaşlı bireylerden oluşmuştur. Her bir odak grup bir moderatör ve bir gözlemci eşliğinde, bağımsız bir odada bir masa etrafında bir ses kayıt cihazı yardımıyla 4-6 yaşlı katılımcı (62-85 yaş), ile gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler 25 Aralık 2001 ve 4 şubat 2002 tarihleri arasında İzmir, Manisa ve Ankara'da yürütülmüştür.Bulgular: Üzerinde en çok ortaklaşılan yaşam kalitesi kavramları, sağlıklı olmak, bağımsız olmak (günlük faaliyetleri, herhangi birinden destek almadan yürütebilmek), bedensel olarak aktif olmak, huzur ve mutluluk içinde olmak, ekonomik açıdan bağımsız olmak ve özgürce dinlenebilme hakkıdır.WHOQOL-100 ölçeğinin 24 bölümü değerlendirildiğinde, 14 bölüm çok önemli, 6 bölüm kısman önemli, 4 bölüm de önemsiz bulunmuştur. Bunlardan “İş kapasitesi”, “İlaçlara (insulin hariç) tıbbi tedaviye bağımlı olmak” her iki cinsiyet için de önemsiz veya hemen hemen önemsiz olarak değerlendirilmiş; cinsel faliyetler yalnız kadınlar için, beden imgesi de yalnız erkekler için önemsiz bulunmuştur.Araştırmanın koordinatör merkezi (Edinburg) tarafından uzmanlar ve literature bilgileri ışığında hazırlanmış olan ek soru veya alanların tümü araştırmaya katılan yaşlılarınca da önemli kabul edilmişlerdir. Bunlar, Duyu işlevleri, Bilişsel kapasite, Sosyal destek veya ilişkiler, Sosyal izolasyon veya yalnızlık, Yaşam koşulları, Ekonomik durum, Kayıplarla başa çıkma ve Önemli yaşam olaylarıdır. Diğer merkezlerin odak gruplarında kısmen önemli Kabul edilen bazı maddeler Türk odak gruplarında “çok önemli” olarak ifade edilmişlerdir. Bunlar, Hastaneye yatma, yeti kaybı, aile ilişkileri, karar verme özgürlüğü, büyük anne büyük baba rolü, iştahın yerinde olmasıdır. Diğer taraftan, topluma katılım , yaşlılıkla ilgili negatif ayrımcılık, gönüllü faaliyetlere katılım ise diğerlerinin aksine araştırmamıza katılan yaşlılar için önemsiz bulunmuştur.Sonuç: WHOQOL-100 uzun bulunmuştur. Türk yaşlılarının toplumsal normları, kent kır ayrımı olmakla birlikte, çoğunlukla Doğu kültürlerinin özelliklerini yansıtmaktadır. Bu durum, Türkiye'de yaşlılara verilen koruyucu, sağaltıcı ve esenlendirici sağlık hizmetlerinde dikkate alınmalı, yaşam kalitesi gibi öznel değerlendirmeler, kısa, kolay anlaşılır ve yüz yüze sesli okunarak uygulanan ölçeklerle yapılmalıdır.
  • No Thumbnail Available
    Item
    The reliability and validity of the Turkish version of the world health organization quality of life instrument-older adults module (WHOQOL-Old)
    (2010) Hakan Baydur; Gül SAATLI; Caner FİDANER; Erhan ESER; Sultan ESER
    Purpose: To determine the psychometric properties of the Turkish version of the World Health Organization Quality of Life Instrument-Older Adults Module (WHOQOL-Old).Methods: The Turkish version of the WHOQOL-OLD was administered to 527 older (> 65 years) adults living in urban, suburban, and rural areas of Manisa Province, Turkey. The WHOQOL-OLD module consists of 24 items assigned to 6 facets (sen­­­­­­sory abilities, autonomy, past, present and future activities, so­cial participation, death and dying, and intimacy) and is a supplementary module of WHOQOL-BREF. The WHOQOL-BREF and GDS-30 were also administered to the participants. A confirmatory approach was used during reliability and validity analysis. SPSS v.10.0 and LISREL v.8.54 were used for analysis.Results: Mean age of the participants was 71.06 ± 5.20 years and the overall WHOQOL-OLD score was 56.02 ± 11.86. In all, 54.5% of the participants were female and 60.5% reported to be in poor health. Both ceiling and floor effects of the WHOQOL-OLD were satisfactory (< 0.05%). Alpha values for the facets and overall scale (range: 0.68-0.88) (> 0.70), and item total correlations and overall scale success were satisfactory. As a measure of the construct validity of the scale, confirmatory factor analysis showed very high CFI values (range: 0.936-0.999) for each of the domains. Convergence of WHOQOL-OLD facet scores on WHOQOL-BREF domains and WHOQOL-OLD were very fine in general.Conclusions: The psychometric properties of the Turkish version of the WHOQOL-OLD were acceptable, indicating that the scale is reliable and valid for use with older Turkish adults (> 65 years).
  • No Thumbnail Available
    Item
    Dünya sağlık örgütü – Avrupa “yaşlanma tutumu anketi (AAQ)” Türkçe sürümünün (AYTA-TR) psikometrik özellikleri
    (2011) PINAR DÜNDAR; Caner FİDANER; Tümer PALA; Pınar BAYSAN; Erhan ESER; Sultan ESER; Gül GERÇEKLİOĞLU SAATLİ
    Giriş: Bu çalışma Dünya Sağlık Örgütü - Avrupa Yaşlanma Tutumu Anketi Türkçe sürümünün psikometrik çözümlenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem ve Gereç: Toplam 24 sorudan oluşan DSÖ - Avrupa Yaşlanma Tutumu Anketi (AYTA), her biri 8 soru içeren üç boyuttan (Psikososyal Kayıp -PK, Bedensel Değişim –BD ve Psikososyal Gelişme –PG ) (min 8 max 40) oluşur. Puan arttıkça algılanan yaşam kalitesi de iyileşmektedir. Bu çalışmada, 22merkezli AB 5.çerçeve QLRT-2000-00320 projesinin Türkiye verileri (n=833) sunulmuştur. Güvenilirlik (iç tutarlılık, madde analizi) ve Geçerlilik analizleri (Yapısal, Birleşim-Ayrışım geçerliliği ve Bilinen gruplar) uygulanmıştır. Bulgular: Yaşlılarının %38.7’si erkek, %32.3’ü evde desteksiz yaşamaktadır.Yaş ortalaması 72.7± 6.1’dir. PK, BD ve PG boyutlarının alfa değerleri sırasıyla 0.75, 0.74 ve 0.62dir. ’dir. BD boyutunda yer alan 7 no-lu soru ve PG boyutundaki 4 nolu soru iç tutarlılığı bozmaktadır. Yaş ve Gelir algısı kötüleştikçe tüm boyut skorları düşmektedir (p<0.05). Gelirden ve nesnel sağlıktan en çok etkilenen alan BD alanıdır (EB=0.50). PK ve BD skorları, evli, evde destek alarak yaşayanlarda daha yüksektir (p>0.05). Doğrulayıcı faktör analizi, BD boyutunda tatmin edici (RMESEA= 0.09; KU‹=0.93) PK boyutunda sınırda, PG boyutunda zayıf uyum göstermiştir. WHOQOL-BREF, WHOQOL- OLD ve YDÖ ile AYTA-TR olumlu birleşim-ayrışım geçerliliği göstermiştir. Sonuç: Bu araştırmanın bulguları ATYA-TR’nün Türk yaşlılarında kullanılabileceğini ancak Psikososyal Gelişme boyutundan elde edilecek sonuçların dikkatle yorumlanması gerektiğini ortaya koymuştur.