Browsing by Author "Tulin Cetin"

Now showing 1 - 3 of 3
  • No Thumbnail Available
    Item
    Kanalizasyon optimizasyonu için kısıt yönetimi mekanizmalarının karşılaştırılması
    (2024) Mustafa Erkan TURAN; Tulin Cetin; Mumin Emre Senol
    Bu çalışmanın amacı kanalizasyon hidrolik tasarım optimizasyonu probleminde en uygun kısıt yönetimi mekanizmasını araştırmaktır. Bu amaçla problemin çözümünde daha önce kullanılmamış olan Karahindiba Optimizasyon Algoritması kullanılmıştır. Ele alınan problem kısıtlı optimizasyon problemi olduğundan, problemin çözümünde kısıt yönetimi mekanizmalarına ihtiyaç duyulmaktadır. Çalışmada çeşitli kısıt yönetimi mekanizmalarının, algoritmanın performansı üzerindeki etkileri iki farklı boyuttaki kanalizasyon şebekesinde araştırılmıştır. Kullanılan kısıt yönetimi mekanizmaları statik ceza yöntemi, dinamik ceza yöntemi, olurlu çözümlerin üstünlüğü ile birleştirilmiş dinamik ceza yöntemi, üstel dinamik ceza yöntemi, olurlu çözümlerin üstünlüğü ile birleştirilmiş üstel dinamik ceza yöntemi, eklektik ceza yöntemi, uyarlanabilir ceza yöntemi ve ters tanjant yöntemidir. Performans ölçütü olarak çözüm kalitesi, çözüm süresi ve gelişme oranı ölçütleri kullanılmıştır. Ele alınan kısıt yönetimi mekanizmalarından en tutarlı sonuca sahip olan yöntem, uyarlanabilir ceza yöntemi olmuştur.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Şiddet-Süre-Frekans Bağıntıları için Ağırlıklı Süperpozisyon Çekme İtme Algoritmasında Farklı Kaotik Harita Performanslarının Karşılaştırılması
    (2024) Mumin Emre Senol; Mustafa Erkan TURAN; Tulin Cetin
    Bu çalışmada, Ağırlıklı Süper Pozisyon Çekme İtme (Weighted Superposition Attraction Repulsion, WSAR) algoritmasında kaotik haritaların literatürde ilk defa kullanılarak kaotik WSAR versiyonlarının geliştirilmesi ve algoritmanın performansına olan etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, standart WSAR algoritmasına ait adım fonksiyonu yerine 11 adet bir boyutlu kaotik haritaların kullanılmasıyla WSAR algoritmasının çeşitli kaotik versiyonları oluşturulmuştur. Yağmur suyu kanalizasyonu ve menfez gibi su yapılarının tasarım debilerinin belirlenmesinde kullanılan şiddet-süre-frekans (ŞSF) bağıntılarına ait parametrelerin belirlenmesi problemi ele alınmıştır. Toplamda 16 adet ŞSF bağıntılarına ait parametreler, İzmir meteoroloji istasyonunun verileri kullanılarak belirlenmiştir. Performans ölçütü olarak ortalama kare hata değeri (MSE) seçilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, ŞSF bağıntıları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farkın varlığı gözlemlenmiştir. Bu fark, belirli bir ŞSF bağıntısının kullanılmasının diğer ŞSF bağıntılarının kullanılmasına kıyasla algoritmanın performansı üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye sahip olduğunu ortaya koymuştur. Kaotik haritaların algoritmanın performansına etkisi incelendiğinde ise, bazı ŞSF bağıntılarında standart WSAR algoritmasının adım fonksiyonu yerine kaotik haritaların kullanılmasının algoritmanın performansı üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etki oluşturduğu görülmüştür.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Yağmur Suyu-Kanalizasyon Şebekelerinin Optimizasyonunda Taguchi Yöntemi ile Genetik Algoritma Parametrelerinin Seçimi
    (2024) Tulin Cetin; Mehmet Ali ILGIN
    Genetik algoritma, yağmursuyu ve kanalizasyon sistem tasarımının hidrolik optimizasyonu için en çok başvurulan optimizasyon tekniklerinden biridir. Genetik algoritma, performansını etkileyen popülasyon büyüklüğü, çaprazlama yöntemleri, çaprazlama oranları, elitizm oranları, mutasyon oranları ve turnuva seçim algoritması için karşılaştırma değerleri gibi farklı parametrelere sahiptir. Genetik algoritmanın doğası gereği bu parametrelerin optimum değerlerini elde etmek için, parametrelerin farklı değerleri denenmelidir. Fakat tam faktöriyel tasarım olan bu parametrelerin tüm olası değerlerini denemek, çok fazla zaman alır. Bu nedenle, yağmursuyu ve kanalizasyon sistem tasarımının hidrolik optimizasyonu için kullanılan genetik algoritmanın en uygun parametrelerini belirlemek için Taguchi Yöntemi, literatürde ilk defa bu çalışmada önerilmektedir. Taguchi yönteminin 16 deney anlamına gelen L16 ortogonal dizisi kullanılmıştır. Her deney altı kez tekrarlanmıştır. Faktörlerin anlamlılığını belirlemek için tam faktöriyel tasarımda 44x6=1536 defa çalıştırma yerine sadece 16x6=96 defa çalıştırılmıştır. Sonuç olarak, Taguchi yöntemiyle elde edilen maliyet değeri, tam faktöriyel tasarımla elde edilen maliyet değerine oldukça yakındır (0,15 %). Üstelik Taguchi yöntemi ile çok daha az denemeyle daha kısa sürede (4 ay yerine 7 gün) sonuç elde edilmektedir.