Browsing by Author "Taner Taş"

Now showing 1 - 2 of 2
  • No Thumbnail Available
    Item
    Türkiye'nin dış borç ile büyüme arasındaki ilişkisinin yapısal kırılmalar altında incelenmesi
    (2022) Taner Taş; Çetin Can Ekmekçiler
    Bu çalışmada, Türkiye’nin dış borçlarının, borcun vadesi ve sahipliği bakımından ayrı ayrı ele alınmak suretiyle, hem ekonomik büyüme hem de büyümenin alt kalemleri olan tüketim ve yatırım ile ilişkisinin var olup olmadığınının araştırılması ve varlığı durumunda bu etkilerin yönünün ve büyüklüğünün açıklanması amaçlanmaktadır. Çalışmada analize konu olan veriler, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Elektronik Veri Dağıtım Sistemi tarafından sunulan ve 1998Q1 ile 2021Q4 dönemlerini kapsayan, gayrısafi yurtiçi hasıla ve dış borç verilerinden oluşmaktadır. Hem geleneksel hem de yapısal kırılmaları içeren ekonometrik yöntemlerin kullanıldığı çalışmada elde edilen sonuçlara göre, kısa ve uzun vadeli dış borçların her ikisinin de, gayrısafi yurtiçi hasıla, tüketim ve yatırım üzerinde anlamlı ve pozitif bir etkiye sahip olduğu, bu duruma ek olarak uzun vadeli dış borçların etkisinin daha fazla olduğu görülmektedir. Sektörel bazda ayrı ayrı değerlendirildiğinde, kamu kesimi dış borcu ile ekonomik büyüme ve alt kalemleri arasındaki anlamlı ve pozitif ilişkinin hem kısa hem de uzun vadede geçerli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Dış borcun yatırımlara etkisi incelendiğinde, uzun vadeli dış borcun etkisinin kısa vadeli borçlara göre daha fazla olduğu görülmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, gayri safi yurtiçi hasıla ve tüketim üzerinde etkisi olmayan kısa vadeli özel sektör borcunun, yatırım üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu ve kamu kesimi kısa vadeli borcunun yaklaşık üç katı olduğudur.
  • No Thumbnail Available
    Item
    Gelişmiş Ülkelerde Faiz Kanalının Para Politikası Etkinliği
    (2023) kubilay cagri yilmaz; Taner Taş
    Küreselleşme ve küresel gelişmelerin bir bölgede ya da dünya genelindeki etkileri parasal aktarım kanallarını son yıllarda olumsuz etkilemiş, eksen kaymasına neden olmuş ve para politikası araçlarının etkinliğini azaltmıştır. Bu konuda yapılan araştırmalar, uluslararası para politikası transferinin kredi arz fazlası üzerindeki etkisi ile ilgili önemli kanıtlar olduğunu vurgulamaktadır. Bu nedenle, farklı para politikası kanallarının dinamik olarak ayrıştırılması veya farklı politikaların sonuçlarının karşılaştırılması önemli bir gözlem olarak değerlendirilmektedir. Bu çalışmada, MSCI gelişmekte olan piyasalar endeksinde yer alan ülkelere ait, IMF ve Dünya Bankası veri tabanlarından elde edilen ve 1995-2021 dönemlerini kapsayan yıllık veriler ile parasal aktarım mekanizmasının faiz oranı kanalının etkinliği araştırılmaktadır. Çalışmada yatay kesit bağımlılığı içerdiği belirlenen değişkenlere yapısal kırılmaları dikkate alan panel birim kök testleri, ve yapısal kırılmalı panel eşbütünleşme testleri ve son olarak Konya tarafından geliştirilen panel nedensellik testleri uygulanmıştır. Bu testlerden elde edilen sonuçlar doğrultusunda kurulan panel VAR modeli çerçevesinde, etki-tepki fonksiyonları ve varyans ayrıştırması yöntemleriyle faiz kanalının etkinliği araştırılmıştır. Krediler üzerinde faiz şoklarının istatistiksel olarak anlamlı bir etkisi yokken faiz şokları enflasyonu ilk 2 yıl pozitif etkilerken sonraki yıllarda negatif etkilemektedir. Özetle, bu çalışmanın sonuçları, faiz oranındaki şok artışların, gayri safi yurtiçi hasıla üzerinde etkisi kısıtlı olmakla birlikte, faiz oranlarındaki artışın enflasyon oranındaki azalışı zayıf olmakla birlikte desteklediği tespit edilmiştir.