Mondros Mütarekesi’nin Hemen Öncesinde Karesi Sancağı’nda Firariler Sorunu ve Eşkıyalık Faaliyetleri
No Thumbnail Available
Date
2020
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Seferberliğin başından savaşın sonuna kadar insan unsuru gücünü koruyabilmeyi başaran Osmanlı ordusu,savaşın sonlarına doğru gittikçe artan bir şekilde bu gücün eksikliğini hissetmeye başladı. Firariler sorununeşkıyalık olgusu ile birleşmesi ve gittikçe artması hiç şüphesiz ki I. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru ordununsavaşma kabiliyetini ciddi oranda sekteye uğratmıştır. Firarilerin ifadelerinden anlaşıldığına göre orduda firaraneden olan birçok sebep bulunmakla birlikte bunlar arasında yetersiz gıda, kötü beslenme, giysi eksikliği ilehastalıkların yol açmış olduğu fiziksel ve zihinsel yorgunluk ve tükenmişlik en önemli rolü oynamaktaydı.İngiliz askeri istihbarat raporlarında kötü gıda ve savaştan tiksinme firarilerin daima vurguladığı nedenler arasında yer almaktaydı. Yenilgi faktörü ve savaşın süresiz uzamasının yol açtığı umutsuzluk hali dekaçınılmaz olarak firarlara sebebiyet vermekteydi. Firar eden asker yakalanıp kıtasına veya birliğine teslimedildiğinde çoğu kez ilk düşündüğü şey yeniden kaçmaktı ve bu durum mükerreren firarlara neden olmaktaydı.Bu durum İmparatorluğun birçok bölgesinde olduğu gibi Karesi sancağını da olumsuz etkilemiştir. KaresiSancağı, sadece 19. yüzyıl ve 20. yüzyılın başlarında değil, bu yüzyılın öncesinde de eşkıyalık faaliyetlerinesahne olmuş bir yönetim merkezidir. Sosyal bir olgu olarak eşkıyalığın ortaya çıkışında birçok faktörün etkisiolmakla birlikte, her ne kadar dönemsel nitelikleri farklı da olsa en önemli neden olarak sosyo-ekonomikfaktörler ortak bir belirleyici durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmamızda biz, MondrosMütarekesi’nin hemen öncesinde Karesi Vilayetindeki firariler sorununu ve eşkıyalık olgusunu ele alarakdönemin sosyal tarihine ışık tutmaya çalıştık.