Batı Anadolu’da çekirge felâketi (1850-1915)
Abstract
Osmanlı Devleti tarih boyunca deprem, sel, yangın ve kuraklık gibi bazı felaketlerle karşı karşıya kalmıştır. Bu felaketler yöneticileri ve halkı maddî ve manevî anlamda sıkıntıya sokmuştur. Bu felaketler bazen kıtlıklara, üretim azalmasına, vergi kayıplarına, nüfus kaybına ve göçlere neden olmuştur. XIX. yüzyılın ikinci yarısında ve XX. yüzyıl başında Anadolu’nun batısında benzer türden sonuçları olan çekirge felaketi yaşanmıştır. Bu makalede, Osmanlı arşiv belgelerine, Ahenk, İttihad ve Anadolu gibi İzmir basınında yer alan bilgilere göre 1850–1915 yılları arasında Batı Anadolu’da yaşanan bu çekirge felaketi incelenmiştir. Makalede bölgenin hangi sancak ve kazasında hangi tarihlerde çekirge felaketi meydan geldiği, mücadele yöntemleri, mücadelede görevli personel, itlaf edilen çekirge miktarı, mücadeledeki başarısızlığın nedenleri, çekirge afetinin halkı ve devleti ilgilendiren iktisadî yönleri ve çekirge felaketi ile ilgili ilginç olaylara değinilmiştir. Ayrıca, felaketle ilgili olarak, Kula kazası halkı adına Belediye başkanının dâhiliye nezaretine çektiği telgraf sureti, Alaşehir kazası adına Belediye başkanı ile eşraftan altı kişinin Aydın valiliğine verdikleri dilekçe sureti, çekirgenin yakılarak imha edilebileceğine dair Aydın valisinin tamimi ve İzmir halkının yapacağı çekirge mücadelesi programı makaleye ek olarak verilmiştir.