Leishmania tropica’nın Yeşil Floresan Protein (gfp) Geni ile Transfeksiyonu ve İn Vitro İlaç Etkisinin AraştırılmasıLeishmania tropica’nın Yeşil Floresan Protein (gfp) Geni ile Transfeksiyonu ve İn Vitro İlaç Etkisinin Araştırılması
No Thumbnail Available
Date
2019
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Kutanöz leyşmanyazis (KL) vektör kum sinekleri (Phlebotomus, Lutzomyia) tarafından bulaştırılan,deride uzun süre geçmeyen yaralar ile karakterize, etkeni Leishmania türleri olan bir protozoon parazithastalığıdır. Türkiye’de Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde yaygın görülen enfeksiyon etkenininsıklıkla Leishmania tropica olduğu bilinmektedir. Ülkemizde göçler, artan seyahatler, sosyoekonomik düzeyin düşüklüğü ve ekolojik değişikliklerle birlikte olgu sayıları da gün geçtikçe artmaktadır. Tedavide sıklıklabeş değerli antimon bileşikleri intralezyoner olarak kullanılmakta ve son yıllarda dirençli olguların arttığıbildirilmektedir. Mevcut ilaçların yan etkileri, direnç gelişimi, toksik reaksiyonlar gibi nedenlerle yeni tedavi yöntemleri ve anti-leyşmanyal etkinliği olan yeni ilaçlar araştırılmaktadır. Bu araştırmalar önceliklein vitro daha sonra in vivo deneysel modeller üzerinde yapılmaktadır. Raportör gen teknolojisinin sonyıllarda mikroorganizmalarda biyolojik olayları irdelemek, ilaçların etkinlik ve direnç araştırmaları olmaküzere değişik amaçlarla kullanıldıkları bilinmektedir. Yeşil floresan proteinin (gfp) önemli kullanım alanları, farklı genlerin içerisine eklenerek bu genlerin farklı organizmalardaki ekspresyonlarının miktarınıntayininde ve canlı hücreler içerisinde işaretleyici olarak kullanılabilmesidir. Bu proteini kodlayan gfp genigünümüzde oldukça sık kullanılmaktadır. Gen tabanlı analizlerin izlem kolaylığı, düşük maliyet ve gelişmişbiyogüvenlik dahil olmak üzere çeşitli avantajlarının olduğu belirtilmektedir. Bu çalışmada, L.tropica’nın“enhanced gfp (egfp)” ile transfeksiyonu ve konvansiyonel yöntemlere kıyasla bir ilaç tarama modeli olarak gfp-transfektanların in vitro olarak yararlılığını göstermek amaçlanmıştır. L.tropica promastigotları,elektroporasyon yöntemiyle p6.5/egfp ile transfekte edilmiş ve tunikamisin direnci ile seçilmiştir. Eldeedilen gfp transfekte L.tropica promastigotları ile in vitro meglumin animoniat etkisi floresan mikroskopisi,florometre ve XTT (2,3-bis-(2-metoksi-4-nitro-5-sülfofenil)-2H-tetrazolyum-5-karboksianilid) testi ile farklıyöntemler kullanılarak değerlendirilmiştir. Potansiyel anti-leyşmanyal etkinin değerlendirilmesi için Leishmania izolatının gfp ile transfekte edilerek floresan mikroskopi ve florometri kullanılmasının gelenekselyöntemlere göre daha hızlı ve hassas olduğu sonucuna varılmıştır. Sonuç olarak, gfp-transfekte Leishmaniatürlerinin kullanımı in vitro ve in vivo anti-leyşmanyal ilaç araştırmaları ve aşı geliştirilmesi gibi hücreseldüzeyde konak-parazit etkileşiminin biyolojisini anlamaya yardımcı olacaktır. Bu çalışma ile ülkemizdeizole edilen L.tropica izolatları için daha sonra yapılacak araştırmalarda kullanılabilecek gfp transfektemodeli oluşturulmuştur.