COVID-19 Pandemisinin Bulaşıcı Olmayan Hastalığa Sahip Erişkinlere Etkileri: Bir Kentsel Bölgede Kesitsel Araştırma
No Thumbnail Available
Date
2024
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Amaç: Bu çalışmada, kronik hastalıkları olan erişkinlerin korona- virüs hastalığı-2019 [coronavirus disease-2019 (COVID-19)] pandemisi dö- neminde hastal ık yak ınmalarındaki de ğişimin, pandemi döneminde algılanan genel sağlık ve ruh sağlığı değişimlerinin ve ilişkili faktörlerin de- ğerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Mart-Temmuz 2022 tarihleri arasında Manisa il merkezinden seçilen 10 aile sa ğlığı merkezle- rine başvurulara dayanan kesitsel bir çalışmadır. Veriler araştırmaya katılan 500 ki şiden yüz yüze toplanm ıştır. Ara ştırmanın ba ğımlı değişkenleri COVID-19 pandemisi döneminde kronik hastalık semptomlarındaki değişim ve pandemi dönemindeki algılanan genel sağlık ve ruh sağlığı değişimidir. Veri analizinde SPSS 23.0 kullanılmıştır. Çok değişkenli analizlerde lojis- tik regresyon uygulanm ıştır. Bulgular: Katılımcıların ya ş ortalaması 60,1±8,4 yıldır. Çalışmamızda katılımcıların %51,8’inin pandemi döne- minde kronik hastal ıklarıyla ilgili yeni yak ınma/yakınmalarında artış ol- muştur. Kat ılımcıların %37,2’si genel sa ğlık durumunun, %23,2’si ruh sağlığı durumunun pandemi döneminde öncesine göre daha kötü/çok daha kötü olduğunu belirtmiştir. Çalışmamızda, pandemi döneminde sağlık hiz- metlerine ulaşmada sorun yaşayan kişilerde, kronik hastalık risk faktörleri olumsuz yönde de ğişime uğrayan kişilerde, ilaç tedavisine uyumlu olan- larda ve kronik hastalık bakım niteliği pandemi döneminde olumsuz etkile- nenlerde hastalıkla ilgili yeni yak ınma/var olan yak ınmalarda artış riski artmıştır. Pandemi döneminde alg ılanan ruhsal sa ğlık değişimi açısından kadınlar, uyku düzeni bozulanlar, aile içi ve sosyal ilişkileri bozulanlar daha risklidir. Çalışmamızda, pandemi döneminde sağlık hizmetlerine ulaşmada sorun yaşayan kişilerde ve kronik hastal ık bakımı olumsuz etkilenen kişi- lerde algılanan genel sa ğlık değişiminin kötü olma riski artm ıştır. Sonuç: Kronik hastalığı olan bireylerin yaklaşık yarısının pandemi döneminde has- talık semptom ve yakınmalarında artış/ yeni yakınmaları olmuştur. Kronik hastalık bakım niteliğinin COVID-19 pandemisi döneminde zayıfladığı gö- rülmüş; bulaş korkusu, randevu alamama ve kısıtlamalar nedeniyle hastala- rın rutin kontrolleri aksamıştır.