DÎVÂNU LUGÂTİ’T-TÜRK’TE ZAMAN KAVRAMINA AİT SÖZ VARLIĞI

dc.contributor.authorCihan ÇAKMAK
dc.date.accessioned2024-07-24T09:14:41Z
dc.date.available2024-07-24T09:14:41Z
dc.date.issued2018
dc.description.abstractDîvânu Lugâti’t-Türk, Türk dili tarihinin ve Karahanlıdöneminin bize kalan en önemli eserlerinden biridir. Asıl adı KitâbüDîvânu Lügâti’t-Türk olan eser Türkçenin bilinen ilk sözlüğüdür.1072’de yazılmaya başlanan eser 1077 yılında tamamlanmış ve Abbasihalifesi Ebü’l-Kasım Abdullah’a sunulmuştur. Araplara Türkçeyiöğretmeyi amaç edinen Dîvân’ın yazarı Kâşgarlı Mahmud Türklerinyaşadıkları coğrafyaları at sırtında karış karış gezerek onların dilleri,kültürleri, âdetleri, gelenek-görenekleri, yemek kültürleri, giyimkuşamları gibi o döneme ait çok sayıda önemli bilgiyi bizlerlepaylaşmıştır. Diyarbakırlı Ali Emirî Efendi tarafından 1917’de İstanbulBeyazıt Sahaflar Çarşısındaki bir sahaftan satın alınan DîvânuLugâti’t-Türk’ün tek yazma nüshası bulunmaktadır. Yaklaşık 8000Türkçe kelimenin Arapça karşılığının verildiği eserde Kâşgarlı, Türkçekelimelerin karşılıklarını göstermiş ve bunu halk dilinden derlediğiörneklerle açıklamıştır. Türklerin boyları, örf, âdet ve gelenekleriüzerine önemli bilgilerin yer aldığı eserde aynı zamanda Türkdünyasını merkeze alan bir dünya haritası da yer almaktadır. DîvânuLugâti’t-Türk hakkında ilk çalışma Kilisli Muallim Rıfat Bilgetarafından yapılmıştır. Eser, Besim Atalay tarafından Türkçeyeçevrildikten sonra Dîvân üzerinde çok sayıda kitap, makale ve tezçalışması yapılmıştır.Çalışmamızda Dîvânu Lügâti’t-Türk’te yer alan zamankavramına ait söz varlığı alfabetik olarak listelenmiştir. Elde edilen dilmalzemesi güne bağlı zaman kelimeleri, aylara ait zaman kelimeleri,mevsimlere ait zaman kelimeleri gibi başlıklar altında sıralanmıştır.
dc.identifier.DOI-ID10.18026/cbayarsos.411481
dc.identifier.issn1304-4796
dc.identifier.urihttp://akademikarsiv.cbu.edu.tr:4000/handle/123456789/26283
dc.language.isotur
dc.subject[Sosyal > Sosyal > Folklor, Sosyal > Sosyal > Tarih, Sosyal > Sosyal > Etnik Çalışmalar, Sosyal > Sosyal > Kültürel Çalışmalar, Sosyal > Sosyal > Edebiyat, Sosyal > Sosyal > Edebi Teori ve Eleştiri]
dc.titleDÎVÂNU LUGÂTİ’T-TÜRK’TE ZAMAN KAVRAMINA AİT SÖZ VARLIĞI
dc.typeAraştırma Makalesi

Files