PİRLEPE'DE ZİRAİ ÜRETİME İLİŞKİN TESPİT VE DEĞERLENDİRMELER (1455-1544) (TAPU-TAHRİR DEFTERLERİNE GÖRE)
Abstract
Bu çalışma Osmanlı arşiv kayıtları arasında yer alan tapu-tahrir defte- rindeki verilerden hareketle Pirlepe Kazasında zirai üretime ilişkin tespit ve değerlendirmeleri ihtiva eder. Makale giriş ve sonuç bölümleri hariç iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde zirai ürünler ve üretim düzeyi; ikinci bölümde ise zirai üretim düzeyi ve oransal dağılımı üzerine tespit ve değerlendirmeler yer almak- tadır. Makalede, zirai üretim düzeyi ve eğilimine ilişkin mukayeseler, ürün- lerden alınan vergilerin akçe bedeli ve vergi nüfusu üzerinden yapılmıştır. Şehirdeki zirai üretim için defterlerde kayıtlı tüm veriler kullanılırken, kır- sal bölgedeki zirai üretim her bir dönem için nüfusu en kalabalık yirmi köy- deki verilerden hareketle örnekleme yöntemiyle ele alınmıştır. Pirlepede gerek şehirde ve gerekse kırsal alanda en fazla hububat ziraatı (buğday, arpa vs.), akabinde bağcılık yapıldığı; ancak bağcılığın inceleme dönemi içinde sürekli gerileme eğiliminde olduğu tespit edilmiştir. Zirai üretime iliş- kin gelirlerin toplam şehir ve köy gelirleri içinde önemli bir yere sahip olma- sı ise zirai ekonominin Pirlepe ekonomisinin esasını teşkil ettiği şeklinde yorumlanabilir. Bu çalışmada tahrir defterlerine yönelik bazı değerlendirme yöntemleri ilk kez denenmiş olup bundan sonra yapılacak benzer çalışmalara katkı sağlayacağını ümit ediyoruz.