Bireysel ve sosyal performans ölçeği’nin Türkçe sürümünün geçerlilik ve güvenilirlik çalışması
No Thumbnail Available
Date
2009
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Amaç: Ağır ruhsal bozukluklarda sosyal işlevsellik çok önemlidir ve kısa değerlendirme araçlarına gereksinim vardır. Ağır ruhsal bozukluğu olan hastalar belirti yönünden iyileşseler bile, hastaların birçoğu başlangıçtaki sosyal işlevsellik düzeylerine dönmeyi başaramazlar. Bireysel ve Sosyal Performans Ölçeği, şizofreni gibi ağır ruhsal bozukluğu olan hastalarda kısa sürede sosyal işlevselliği ölçmeye yarayan bir değerlendirme aracıdır. Bu çalışmada, Bireysel ve Sosyal Performans Ölçeği’ nin Türkçe sürümünün geçerlilik ve güvenilirlik çalışmasının yapılması amaçlanmıştır.Yöntem: Bu çalışma iki üniversite hastanesinin psikiyatri anabilim dalında yürütülmüştür. Şizofreni veya bipolar bozukluk tanısı konmuş yatan veya ayaktan hastalar çalışmaya alınmıştır. Çalışmanın dışlama ölçütü; hastalarda madde kullanım bozuklukları da dahil herhangi bir psikiyatri bozukluk veya bedensel hastalık ek tanısı bulunmasıdır. Birlikte geçerlilik için, Bireysel ve Sosyal Performans Ölçeğinin (PSP) yanı sıra, Klinik Global izlenim (KGİ), DSM-IV İşlevselliği Genel Değerlendirilmesi (İGD), Yaşamdan Hoşnutluk ve Doyum Ölçeği (Q-LES-Q) ve şizofreni hastaları için Pozitif ve Negatif Sendrom Ölçeği (PANSS) kullanılmıştır. Ayırt edici geçerlilik için ise, belirtilerinde tam düzelme olan ve olmayan hastaların PSP puan ortalamaları karşılaştırılmıştır.Bulgular: Araştırma şizofreni tanısını konan 105 (%77.8) ve bipolar bozukluk tanısı konan 30 (%22.2), toplam 135 hasta ile yürütülmüştür. Hastaların yaş ortalaması 34.1±10.7 olarak elde edilmiştir ve 75’i (%55.6) erkektir. Hastaların aldıkları toplam eğitim süresi 11.8±3.3 olarak belirlenmiştir. Hastaların hastalık süresi 10.4±7.5 yıldır. Ölçeğin güvenilirlik analizlerinde ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı 0.8327 olarak hesaplanmıştır. Madde-toplam puan korelasyon katsayıları 0.4920-0.7462 arasında bulunmuştur ve istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0.0001). PSP ölçeğinin sınıf içi korelasyon katsayıları 0.8324 olarak elde edilmiştir. PSP ölçeğinin 30 şizofreni hastası üzerinde yapılan görüşmeciler arası güvenilirlik katsayısı 0.973 (p<0.0001) olarak elde edilmiştir. PSP ölçeği, KGİ ile (r=-0.854, p<0.0001) çok iyi, İGD ile (r=0.748, p<0.0001) iyi, Q-LES-Q ile (r=0.734, p<0.0001) iyi ve şizofreni hastaları için PANSS ile (r=-0.664, p<0.0001) iyi düzeyde korelasyon göstermektedir ve tüm korelasyon katsayıları istatistiksel olarak anlamlıdır. Belirtili dönemde olup olmamalarına göre gruplandırılmış hastalar PSP ölçek puanları yönünden karşılaştırıldıklarında iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmıştır(54.8±14.8 vs. 72.6±9.8, t=7.434, p<0.0001).Sonuç: Bu bulgularla Bireysel ve Sosyal Performans Ölçeği’ nin Türkçe sürümünün geçerli ve güvenilir olduğu ortaya konmuştur. Aynı zamanda ölçek değişimi ölçmeye de duyarlıdır. PSP hem gündelik psikiyatri uygulamada hem de ilaç araştırmalarında kullanıma uygundur.