Van Gölü Civarının (Doğu Anadolu) Tektonik Gelişiminin ve Deformasyonunun Paleomanyetik Çalışmalar ile İncelenmesi
No Thumbnail Available
Date
2017
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Dogu Anadolu yüksek platosu, çarpısmaya baglı volkanik ürünlerin hacim ve bilesimlerinin zamansal ve mekânsal olarak farklılık göstermesi ve Neojenden Kuvaterner?e kadar ürünler vermesi bölgenin yerbilimleri açısından ne kadar önemli oldugunun bir göstergesidir. Bölgedeki tektonik deformasyonları paleomanyetik açıdan incelemek ve bölge tektoniginin gelisimini açıklamaya katkı koymak adına bu çalısma yapılmıstır. Bu proje kapsamında, Van Gölü kuzeyinden ve Karlıova üçlü eklemi civarından toplamda 188 mevkiden yönlü paleomanyetik numune toplanmıstır. Bu örnekler üzerinde standart paleomanyetik laboratuvar çalısmaları KANTEK Paleomanyetizma Laboratuvarı?nda, kaya manyetizması çalısmaları ise Istanbul Üniversitesi, Doç.Dr. Yılmaz Ispir Paleomagnetizma Laboratuvarı?nda yapılmıstır. Van Gölü kuzeyinde yer alan Miyosen-Pleyistosen ve Karlıova üçlü eklemi civarındaki Miyosen-Pliyosen yaslı volkanik kayaçların büyük çogunlugunun güvenilir kalıcı mıknatıslanmaya sahip oldugu, mıknatıslanmalardan sorumlu minerallerin genellikle çok domen yapılı Manyetit (Ti-Manyetit) ve Manyetit+Hematit oldugu saptanmıstır. Ortalama mıknatıslanma dogrultularının egim açılarının bölge için beklenen I=58° civarında oldugu, Miyosen?den günümüze bölgede enlemsel bir ötelenmenin olmadıgı görülmüstür. Van Gölü kuzeyinde Ercis Fayı / Fay Zonu bölgenin genel tektonigini sekillendiren ana unsurdur. Miyosen?den baslayarak Pleyistosen?e kadar, Fay zonunun dogusu ve kuzeydogusunda kalan bölge saat yönünde, batısı ise saatin tersi yönünde hareket etmektedir. Fay zonu arasında kalan alanlarda ise net bir gruplanma olmaksızın çok az da olsa saatin tersi yönünde rotasyonların etkin oldugu görülmüstür. Nemrut Dagı ve civarından elde edilen paleomanyetik sonuçlar, Holosen sonrası güncel bir deformasyonun olmadıgını göstermektedir. Karlıova-Varto-Solhan bölgesinde KAF ve DAF?a yakın bölgelerde saatin tersi yönünde aktif deformasyonun oldugu, Karlıova-Varto Fay zonu boyunca ise dogrultu atımlı faylar arasında gelisen blokların yine saatin tersi yönünde farklı miktarda dönmüs oldugu, faylardan uzak alanlarda ise saat yönlü rotasyonlar görülmüstür. Tunceli yöresi Miyosen volkaniklerine ait paleomanyetik sonuçlar aktif bir tektonizmanın olmadıgı, ancak Elazıg civarında ise aktif bir tektonizmanın Pleyistosen sonrası hüküm sürdügü ve bölgeyi saatin tersi yönünde döndürdügü belirlenmistir. ?