Şirvanlı Hatiboğlu Habîbullâh'ın Kırk Hadis Tercümesi
Abstract
Bilindiği gibi kırk hadis tercümeleri, Türk edebiyatı tarihinde çok rağ- bet gören dinî türlerden biridir. 16. asırda bu konuda manzum bir eser meydana getiren şairlerden biri de Şirvanlı Hatiboğlu Habîbullâhtır. Hayatı hakkında eski ve yeni biyografik, bibliyografik kaynaklarda bil- giye rastlanamayan Şirvanlı Habîbullâh, bu tercümesini de diğer iki eseriyle birlikte Memlük sultanı Kansu Gavriye sunmak üzere, H.918 (M.1512) yılında Mısırda tamamlamıştır. Maksadı, hükümdarın dik- katini çekmek ve iltifatına erişmektir. Söz konusu tercüme, müterci- min Sultân Hitâbı Hac Kitâbı adını koyduğu çalışmasının ikinci ese- ridir. Şair, kırk hadis derleme hakkındaki rivayette bildirilen mükâfata erişmek ümidiyle Erbaîn Sözü birer beyitle Türkçeye tercüme etmiştir. Onun tercüme ettiği hadisler, Abdurrahmân-ı Câmînin (1414-1492) Hadîs-i Erbaîn (Çihl Hadîs) isimli Farsça eserinde yer alan hadislerdir. Karşılaştırma sonucunda, şairin tercümeleri sırasında Câmînin anılan eserinden bir hayli faydalandığı da anlaşılmaktadır. Bu makalede, Şir- vanlı Habîbullâhın kitabında yer alan diğer eserlerle birlikte Erbaîn Söz tercümesi de tanıtılmış; daha sonra adı geçen metnin aslıyla günü- müz Türkçesine çevirisi sunulmuştur.