iKiNCi DÜNYA SAVAŞI YILLARINDA TÜRKİYE'DE TEK PARTİ HÜKÜMETLERİNİN İAŞE POLİTİKALARI
Abstract
Cumhuriyetin ilk dönemlerinde Türkiyegıda maddeleri açısından dışa bağımlıydı.Gerçekleşen üretim artışı sayesinde I930'luyılların sonlarında hububat ihraç eder hâlegeldi. II. Dünya Savaşı yıllarında büyük birorduyu beslemek zorunda olan ülke, dahaçok emek kıtlığı nedeniyle hububatüretiminde ciddi düşüşler yaşadı. Gıdamaddelerinde yaşanan kıtlık Refik Saydamhükümetinin sıkı önlemler almasına yol açtı.Hükümet bu dönemde hububatın tamamınabelirlediği fiyattan el koydu. Birçok zorunlutüketim malı fiyat denetimi kapsamına alındı.Saydam hükümeti ekmeği karneye bağladı.1942 yılının ikinci yarısında iş başınagelen Saracoğlu hükümeti fiyat denetiminibüyük ölçüde kaldırdı. Bunun sonucundaözellikle gıda maddeleri fiyatları görülmedikbir biçimde arttı.hububatın belli birsaptadığı fiyattan devlete satma zorunluluğugetirdi. Yine Saracoğlu döneminde tarımürünlerine yüzde on oranında bir vergikoyuldu. Ancak, tüm bu önlemler iaşekrizine çözüm getiremedi. İaşe kıtlığı vehayat pahalılığı yıllarında en çok sıkıntı Saracoğlu oranını üreticiye hükümetinçekenler küçük işletme sahibi köylüler, dar gelirliler ve emekçiler oldu.