Pübertede gonadal steroid ve lipoproteinlerin değişim ve etkileşimleri
No Thumbnail Available
Date
2007
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Amaç: Püberte, insan yaşamında dramatik değişikliklerin oluştuğu dönemdir. Bu çalışmada, pübertal gelişim sırasında, gonadal steroidler, lipoprotein düzeyleri ve antropometrik ölçümlerdeki değişim ve etkileşim belirlenmeye çalışıldı.Gereç ve Yöntem: Bu kesitsel bir çalışmadır. Çalışmaya 10-15 yaş arası elli dokuz kız ve altmış dokuz erkek okul çocukları dahil edildi. Çocukların püberte evreleri Tanner evrelerine göre değerlendirildi. Boy ve kiloları ölçüldü. Vücut kitle indeksi (VKİ) hesaplandı. Gonadal steroidler (östradiol, serbest ve total testosteron), lipid ve lipoprotein düzeyleri belirlendi.Bulgular: Kızlarda erken pubertede total kolesterol ve HDL-Kolesterol (HDL-K) düzeyleri anlamlı artış gösterdi (p<0.05). Apolipoprotein A-I (ApoA-I), Apolipoprotein B (ApoB), Lipoprotein a (Lip a) ve LDL-Kolesterol (LDL-K) düzeylerinde püberte boyunca anlamlı değişiklik olmadı (p>0.05). Erkeklerde erken pübertede LDL-K’de anlamlı artış saptandı (p<0.05). Püberte sonunda tüm lipoprotein düzeyleri anlamlı arttı (p<0.05). Püberte öncesinde kızlarda LDL-K erkeklere göre anlamlı yüksekti. Püberte sonunda erkeklerde LDL-K, Lip a ve trigliserid düzeyleri kızlara göre anlamlı yüksek bulundu (p<0.05). Kızlarda östradiol düzeyleri ile tüm lipid düzeyleri arasında anlamlı ilişki olmasına karşın, en güçlü ilişki HDL-K ile saptandı (r=0.58). Erkeklerde de östradiol ile tüm lipid parametreleri arasında ilişki vardı. Testosteron ve aterosklerotik lipidler arasında anlamlı ilişki vardı (p<0.05). VKİ ile LDL-K arasında orta dereceli anlamlı ilişki belirlendi (r=0.28, p<0,05). Erkeklerde VKİ ile trigliserid, LDL-K ve Apo-B arasında orta dereceli anlamlı ilişki belirlendi (r=0.34, r=0.31, r=0.29, p<0.05).Sonuç: Pübertal gelişim sırasında kızlarda antiaterosklerotik, erkeklerde aterosklerotik lipid düzeyleri artar. Östradiol kızlarda antiaterosklerotik lipidleri arttırırken, erkeklerde tüm lipidlere etki eder. Testosteron erkeklerde aterosklerotik lipidleri arttırır. VKİ artışı her iki cinste de aterosklerotik lipidleri ve özellikle LDL-K’yi arttırır.