Kemalist Uygarlık Söyleminin Kültürle İmtihanı
Abstract
Atatürk’ün öncülüğünde gerçekleşen Türk İnkılabı, bir kurtuluş savaşı içinde ve devamında yeni bir devlet ve toplum kurma ve onları yeni kimlikte çağdaş uygarlığa taşıma sürecinin adıdır. Kemalist inkılap, yeni bir Türk kimliği oluşturma ve Türk çağdaşlaşmasını gerçekleştirme sürecinde var olan milli kültürle gerilimli bir ilişki içinde olmuştur. Bu gerilimli süreç, doğal kültürel değişimlerden çok, güdümlü ve ideolojik tutumlardan beslenerek gerçekleşmiştir. İçinde alfabe değiştirme, yeni bir hukuk normu uygulama, çağdaş dünyanın kullandığı sosyo-ekonomik nitelikli pratiklerin yanı sıra, geleneksel İslam inanç ve yaşam tarzını devre dışı bırakan veya ona müdahale eden uygulamaları da beraberinde getirmiştir. Çağdaş uygarlığa erişme hedefinde kimlik, tarih, dil ve kültür yeni bir yoruma uğrarken ve biçim kazanırken, kültürel değişim toplumsal yapıda derin yarılmalara, çatışmalara ve kapanmalara yol açmıştır. Bu çalışma, bu süreçte yaşanan kültür değişmelerin doğasını anlamaya ve eleştirel bir değerlendirmesini yaparak, günümüz koşullarında, durum tespiti yapmaya çalışır.