BEAUTY PERCEPTION OF VEILED WOMAN AND HER TENDENCY TO BEAUTY: MINDS AND BODIES PERAMBULATING IN PURGATORY
No Thumbnail Available
Date
2014
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Modern zamanlarda özellikle kadınlar üzerinden okunan güzellik kavramı, bünyesinde çok uçlu sosyolojik gerçeklikleri barındırmaktadır. Bu bakımdan farklı tanımlar ve kategorilerde ele alınan kavram, ele alınışıyla bağlantılı uzanımlara işaret eder. Bu çalışmada, gündelik yaşamda tesettür olarak tanımlanan dinsel giyinme biçimini tercih eden kadınların, kadın bedeniyle ilişkilendirilen güzellik algılarının ve güzel olma yönelimlerinin nasıl olduğu incelenmiştir. Bu bağlamda araştırmadaki temel hedefimiz, tesettürlü kadınların beden algılarının nasıl olduğunu, kadınlarla ilişkili güzelliği nasıl tanımladıklarını anlamak ve analiz etmektir. Araştırma, kendisini dindar bir Müslüman olarak tanımlayan dokuz tanesi tesettürlü bir tanesi tesettürsüz, yüksek eğitimli, çalışan, evli on kadınla yapılan odak grup görüşmesiyle gerçekleştirilmiştir. Grup görüşmesinin farklı bakış açılarıya zenginleştirilmesi için programa tesettürsüz bir kadın dahil edilmiştir. Tesettürsüz katılımcının dışarıyı temsil eden bakış açısı, tarafsız değerlendirmeleri ve ufuk açıcı soruları grup görüşmesini hareketlendirmiş, bu durum programa büyük katkı sağlamıştır. Bilindiği gibi kadın dindarlığının kentsel yaşam ayağı yüksek eğitimli, çalışan ve tesettürlü kadınlardan ibaret değildir. Araştırma için söz konusu özellikleri taşıyan katılımcıların seçilmesi, modern kent yaşamına aktif olarak katılan yüksek eğitimli/ çalışan tesettürlü kadınların moderne nasıl eklemlendiklerini anlama merakımızın bir sonucudur. Araştırma sorunsalımızı çözümlerken ulaştığımız sonuç, büyük iddialar içermez; çok daha geniş kapsamlı çalışmalarla daha farklı bilgiler ortaya koyulabilir, ancak yaptığımız çalışmanın bizi önemli sonuçlara ulaştırdığı da bir gerçektir. Araştırmada, temel sorunsalların özelliği göz önüne alınarak, nitel araştırma teknikleri yönteminden faydalanılmıştır. Bindiği gibi Weber kaynaklı Anlamacı sosyolojide, toplumsal eylemin anlamı , araştırmacının dikkat kesilmesi gereken yegane noktadır ve bir toplumsal durumun niteliğini anlamak istiyorsak ona katılanların veya onu yaratanların onu nasıl tanımladığına bakmamız gerekir. Toplumsal gerçekliğin olduğu gibi ortaya çıkmasında en önemli nokta, araştırma konusu olan öznelerin motivlerini, niyetlerini ve eylemlerinin neticelerini kendileri ve başkaları açısından nasıl değerlendirdiklerinin anlaşılmasıdır. Bu metodolojik süreçte, bir durumun araştırmacıya nasıl göründüğü veya araştırmacının o durumu nasıl gördüğü değil, o durumu yaratan sosyal aktörlerin onu nasıl tanımladıkları önemlidir. Tesettürlü kadınların beden algılarının nasıl olduğunu ve güzeli nasıl tanımladıklarını ortaya koymak gibi bir çaba bizim için anlama ve yorumsama yöntemini bir bakıma zorunlu kılmıştır, çünkü tesettürlü bedenlerdeki tezahürlerin zihinsel arka planı ve bu süreçte üretilen söylemler, katılımcıların bize sağladığı çok yönlü veri kombinasyonuyla açıklamaya değil anlamaya matuftur. Söylem hayatımızın merkezini teşkil eder; gündelik hayatta bize sıradan gelen pek çok şey içinde var olduğumuz kültürün ürünüdür ve analiz edilmesi gereken anlamlar taşır. Toplumsal bir varlık olarak istediğimiz, istemediğimiz, rahatsızlık duyduğumuz, korktuğumuz, ideal edindiğimiz vs. pek çok insani yönelimlerimizi dille ifade ederiz, bu bakımdan dilin doğru analizi toplumların, bu bağlamda kültürlerin anlaşılması için büyük önem taşır. Araştırma sorunsalımızın çözümlenmesinde mümkün olan en doğru noktaya ulaşabilmek için, katılımcılarımızla gerçekleştirdiğimiz grup görüşmesinden elde ettiğimiz metnin, başka bir deyişle katılımcılarımızın sözlerinin söylem analiziyle irdelenmesi bize en doğru gelen yol olmuştur. Bu izlekte gerçekleştirdiğimiz çalışmada ortaya çıkan sonuçları şöyle özetlemek mümkündür. Modern toplum dünyasındaki değişme ve dönüşme kadın dindarlığını da etkilemiş, bu farklılık kadın dindarlığının görsel bir tezahürü olan tesettür biçimlerine yansımış, kent yaşamındaki tesettürlü kadınlar farklı giyinme biçimleriyle gündelik yaşamda yerlerini almışlardır. Tesettürlü kadınların kadının bedensel güzelliğine yönelik algıları modern algıya bağımlı olarak gelişmiş, onlar, toplum dünyasındaki görünürlüklerini dinsellik ve modern algı bağlamında tesis etmişlerdir. Modernle dinsel olanın bir aradalığı anlamlı çelişkiler meydana getirse de, tesettürlü kadınlar bu çelişkileri dini en iyi şekilde temsil ederek dine hizmet etme misyonuyla çözümleme yoluna gitmişlerdir. Toplumsal yaşamda ötekiler tarafından kötü, çirkin, uyumsuz olarak algılanmamak dine hizmet etme misyonunun önemli bir uzantısıdır. Gündelik yaşamda tesettürlü kıyafetleri sebebiyle önemli ölçüde baskıya maruz kaldıklarını ifade eden kadınlar, söz konusu baskıyı azaltmak ve ötekilere dini anlatmak amacıyla güzel görünmeyi dinsel bir hedefe dönüştürmüşlerdir. Dine hizmet etme misyonu tesettürlü kadınların iç çelişiklerini bir bakıma çözse de, dinin sahiciliğinden uzaklaşma iç eleştirisi kendisini çeşitli şekillerde yapılandırmaktadır. Modern toplum yaşamındaki tesettürlü kadınların kadınlık durumlarına ilişkin güzellik algısı modern algılara bağlı olarak şekillenmiş ve gelişmiştir. Tesettürlü kadınlar toplumsal yaşamda güzel/ şık bir görünümle var olmayı ve kabul görmeyi talep etmekte, buna uygun eyleme yönelmektedirler. Kadınların farklı şekillerde betimledikleri şıklık, güzellik ve uygunluk kavramları kadınsı özelliklerin korunmasıyla bütünleştirildiği gibi, dinin emirlerine uygunluk da değişmez bir kural olarak tespit edilmiştir. Dinin emirlerine uygunlukla güzel ve şık olmanın bir aradalığı açıklanması zor çelişkiler meydana getirmiş, bu çelişkiler dini en iyi şekilde temsil etme misyonuyla yumuşatılmıştır. Modern toplum dünyasında var olma mücadelesi veren dinsellik, moderne eklemlenme sonucunda ortaya koyduğu melez tabloda kendi içinden eleştirilere maruz kalmış, geleneğe dönüşle itham edilmiştir. Tesettürlü kadınlar dinin emrine uymak adına tercih ettikleri tesettürlü giyimleriyle toplum dünyasında yer almayı talep etmekte, bu yer alış bir taraft