AKSARAYLI HASAN RIZÂÎ’NİN SAD-KELİME-İ ALÎ TERCÜMESİ
Abstract
Aksaraylı Hasan Rızâî Efendi, 17. asırda yaşamış, telif ve tercüme faaliyetleri yönünden hayli verimlisayılabilecek âlim, mutasavvıf, şair ve yazarlarımızdan biridir. Bununla birlikte onun hayatı ve eserleri hakkındaşuara tezkireleri, eş-Şekā’iku’n-Nu‘mâniyye... zeyilleri gibi belli-başlı biyografik kaynaklarımızda bilgi bulunmaz.Ancak bazı eski ve yeni biyografik, bibliyografik kitaplarda hayatı ve eserlerine dair kısaca da olsa bilgiler yer alır.Son on beş- yirmi yıl zarfında eserleri konusundaki ilmî çalışma ve yayınların arttığı şairin manzum eserlerinden biride Sad-Kelime-i Alî Tercümesi’dir. Mütercim, bu eserinde Hz. Ali’ye nispet edilen meşhur yüz sözden doksan beşini,birer kıtayla Türkçeye çevirmiştir. Baştan sona kadar aruzun “Mefâîlün mefâîlün feûlün” kalıbının kullanıldığı eser,H. 1054/ M. 1644 yılında tamamlanmıştır. Arapça vecizelerin manzum tercümelerinde yer yer vezin ve kafiyekusurlarına, bazı anlatım pürüzlerine de rastlanmaktadır. İşaret edilen aksamalar bir tarafa bırakılırsa, denebilir ki,bazı seleflerinin izinden giderek Sad-Kelime-i Alî’yi nazmen Türkçeye çeviren Hasan Rızâî Efendi, ahlâk ve adapkonularındaki birtakım fikir ve tavsiyelerini dile getirmiş; böylece okuyucuları erdemli davranışlara özendirmeyihedeflemiştir. Bu yazıda, Hasan Rızâî Efendi’nin hayatı ve eserlerine dair kısaca bilgi verildikten sonra Sad-Kelime-iAlî Tercümesi Latin asıllı harflere ve günümüz Türkçesine çevrilerek sunulmuştur.